Nesne Kalıcılığı, bir nesneyi hafıza üzerinde ne kadar süreyle koruyabildiğimizdir. DEHB ise dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olarak bilinen bir durumdur. Bu yazıda, nesne kalıcılığının DEHB üzerindeki etkileri ve DEHB’li çocuklarda nesne kalıcılığını geliştirme yolları ele alınmaktadır. Ayrıca, DEHB’de nesne kalıcılığıyla ilgili öneriler de paylaşılmaktadır. Bu yazıda, DEHB’nin nesne kalıcılığı üzerindeki etkilerinin farkındalığını artırarak, DEHB’li çocuklar için etkili stratejiler sunulmayı amaçlıyoruz.
Nesne Kalıcılığı Ne Demek?
Nesne kalıcılığı, bireyin bir nesneyi algıladıktan sonra bu nesneyi zihinden görüntüleyebilme ve hatırlama yeteneğidir. Bu yetenek, bellek sistemlerinden biri olan çalışma belleğinin bir parçasıdır. Nesne kalıcılığı, bir nesneyi zihinden görselleştirmek ve o nesneyi hatırlamak için kullanılır. Örneğin, belirli bir nesneyi gördüğümüzde, o nesneyi kısa süreli hafıza sürecine kaydederiz ve daha sonra, o nesneyi hatırlama gerektiğinde zihnimizde canlandırabiliriz.
Nesne kalıcılığı, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi bazı zihinsel sağlık koşullarında etkilenebilir. DEHB, dikkat süresi, dikkatin yoğunlaşması ve dürtü kontrolü dahil olmak üzere bilişsel işlevlerde zorluklarla karakterize edilen bir durumdur. DEHB olan bireyler genellikle dikkatlerini bir konuda sürdürmekte zorlanır ve çabuk sıkılır. Bu nedenle, DEHB’li bireylerde nesne kalıcılığı sorunları sıkça görülebilir.
Birçok faktör, nesne kalıcılığı üzerinde etkili olabilir. Bunlar arasında genetik faktörler, yaş, beyin gelişimi ve bilişsel beceriler bulunur. Bununla birlikte, DEHB olan çocuklar için nesne kalıcılığını geliştirmek için bazı öneriler bulunmaktadır. Örneğin, dikkatlerini uzun süre boyunca bir nesneye odaklamalarını sağlamak için görsel ve işitsel ipuçları kullanılabilir. Çocukların nesne kalıcılığını geliştirebilmek için yapıcı ve yaratıcı oyuncaklarla etkileşime girmeleri teşvik edilmelidir.
DEHB Nedir ve Nasıl Belirlenir?
DEHB, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu anlamına gelir ve çocukluk çağından itibaren belirgin olan bir nörolojik bozukluktur. Bu bozukluk, dikkat süresinin kısalması, dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite gibi belirtilerle kendini gösterir. DEHB’nin tam nedeni hala tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir.
DEHB’nin belirlenmesi için birkaç farklı yol bulunmaktadır. Öncelikle, çocuğun belirtilerini dikkatlice gözlemlemek ve bu belirtilerin belirli bir süre boyunca sürekli olarak ortaya çıkması gerekmektedir. Bu gözlem, çocuğun ebeveynleri, öğretmenleri ve diğer sağlık uzmanları tarafından yapılabilir. Ayrıca, çocuğun dikkat, konsantrasyon ve hiperaktivite düzeyini değerlendirmek için standart bir test olan DSM-5 kullanılabilir.
DSM-5, DEHB’yi tanımlayan belirli kriterlere dayanan bir tanısal rehberdir. Bu kriterlere göre, çocuğun dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtilerinin en az altı ay boyunca sürekli olarak gözlenmesi gerekmektedir. Ayrıca, bu belirtilerin çocuğun günlük yaşamını olumsuz yönde etkilemesi ve başka bir tıbbi veya psikiyatrik durumla ilişkili olmaması gerekmektedir.
DEHB’nin belirlenmesi önemlidir çünkü erken tanı ve müdahale, çocuğun yaşam kalitesini ve akademik başarısını artırabilir. Bu nedenle, çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite belirtileri gözlemlendiğinde, bir uzmana başvurulması ve gerekli testlerin yapılması önemlidir.
Nesne Kalıcılığının DEHB Üzerindeki Etkileri
Nesne kalıcılığı, bir nesne ile ilgili bilginin zihinde geçici olarak tutulabilme ve hatırlanabilme yeteneğidir. Bu yeteneğin DEHB üzerindeki etkileri üzerine yapılan araştırmalar, ilginç sonuçlara ulaşmıştır. Birtakım çalışmalarda, DEHB’li bireylerin nesne kalıcılığı yeteneklerinin tipik gelişmiş bireylere göre düşük olduğu gözlemlenmiştir.
Bununla birlikte, DEHB’li çocuklarda nesne kalıcılığı becerilerini geliştirmek için (object permanence ADHD )çeşitli yöntemler uygulanabilir. Örneğin, bilişsel antrenman tekniklerinden yararlanılabilir. Bu teknikler, DEHB’li çocuklara nesne kalıcılığı üzerine odaklanarak dikkatlerini artırmayı hedefler. Ayrıca, oyun terapisi de nesne kalıcılığı yeteneklerinin geliştirilmesinde etkili bir yöntem olabilir. Oyunlar aracılığıyla çocukların dikkatlerinin odaklandığı nesneleri hatırlaması ve hatırladıklarını ifade etmesi teşvik edilir.
| Dehb’li Çocuklarda Nesne Kalıcılığının Etkileri: | Öneriler: |
| Eksik bilgi ile karar verme: DEHB’li çocuklar, nesne kalıcılığı eksikliği nedeniyle hızlı karar vermelerine ve eksik bilgilere dayalı kararlar almalarına yol açabilir. | Bilişsel antrenman teknikleri: DEHB’li çocukların dikkatlerini artırmak ve nesne kalıcılığı yeteneklerini geliştirmek için bilişsel antrenman teknikleri kullanılabilir. |
| Unutkanlık: Nesne kalıcılığı eksikliği, DEHB’li çocuklarda unutkanlık sorununa neden olabilir. | Oyun terapisi: Oyun terapisi, DEHB’li çocukların nesne kalıcılığı becerilerini geliştirmeleri için etkili bir yöntem olabilir. |
| Geçici hafıza zayıflığı: Nesne kalıcılığının zayıf olduğu durumlar, DEHB’li çocukların geçici hafıza ihtiyacını etkileyebilir. | Dikkat dağıtıcı faktörlerin azaltılması: DEHB’li çocukların dikkatlerini daha iyi odaklamalarını sağlamak için ortamdaki dikkat dağıtıcı faktörlerin azaltılması önemlidir. |
DEHB’li Çocuklarda Nesne Kalıcılığı Geliştirme Yolları
DEHB’li çocuklarda nesne kalıcılığının geliştirilmesi, dikkat sürelerini artırabilir, odaklanma becerilerini güçlendirebilir ve hiperaktiviteyi azaltabilir. Bununla birlikte, nesne kalıcılığını geliştirmek için bazı öneriler bulunmaktadır.
İlk olarak, düzenli ve yapılı bir çevre sağlamak önemlidir. DEHB’li çocuklar, düzensiz ve dağınık bir ortamda daha fazla dikkat dağınıklığı sergileyebilirler. Oysa ki düzenli ve yapılandırılmış bir ortam, çocuğun dikkatini daha kolay odaklamasına yardımcı olabilir.
İkinci olarak, görsel hatırlatıcılar kullanmak etkili olabilir. DEHB’li çocuklar, sözlü talimatları hatırlamakta zorluk yaşayabilirler. Bu nedenle, çocuğun görsel hafızasını desteklemek için görsel hatırlatıcılar kullanılabilir. Örneğin, önemli bilgileri içeren bir poster veya çocuğun işaretleyebileceği renkli bir takvim kullanılabilir.
Son olarak, oyun ve interaktif etkinlikler yoluyla nesne kalıcılığını geliştirmek mümkündür. DEHB’li çocuklar genellikle hareketli ve enerjik olma eğilimindedirler. Bu nedenle, nesne kalıcılığını geliştirme sürecine oyunları dahil etmek, çocuğun dikkatini sürdürmesine yardımcı olabilir. Örneğin, hafıza oyunları oynamak veya bulmacalar çözmek gibi etkinlikler, çocuğun dikkatini odaklamasına ve nesne kalıcılığını geliştirmesine yardımcı olabilir.
Kaynak: https://therapynyc.net/
