NAC Takviyesinin Faydaları, Kullanım Alanları Hakkında Geniş Bir Rehber

NAC
N-Asetilsistein (NAC), vücutta bulunan ve glutatyon üretimi için gerekli olan bir amino asittir. NAC’nin bilişsel işlevi geliştirdiği ve beyin sağlığını iyileştirdiği gösterilmiştir.

Bu yazımızdan bizim için ilgi çekici olan bir amino asitten bahsedeceğiz. “NAC” esas adıyla “N-Asetil-Sistein” “Sistein” amino asidinden üretilir. Vücudumuz için yarı zorunlu amino asitlerden biridir. Vücudumuz ihtiyacı olduğunda “metiyonin” ve “serine” kullanarak sentez yapar. Bunun yanından protein yüksek besinlerde yüksek oranda “sistein” bulunmaktadır. Bunların başında whey proteini gelir. Yumurta, Tavuk, Balık gibi ürünlerde de bolca bulunmaktadır

İlginizi çekebilir: Whey proteini nedir?

“Sistein” amino asidi tüketimi önemlidir çünkü “glutatyon” dediğimiz vücudumuzun hücrelerinin korunmasından sorumlu antioksidanın sentezinde kullanılır. Yeterli miktarda “glutatyon” bulunması beyin sağlığından, solunum sistemimize bir çok faydası bulunmaktadır. Bunun yanından yüksek glutatyon zihinsel olarak faydalar sağlamaktadır.

Glutatyon vücudumuzda önemli bir antioksidandır. Optimum beyin sağlığını korumaya ve oksidatif strese karşı korumaya yardımcı olur.

Glutatyon Nasıl Arttırılır ? 

Öncelikle Glutatyon üretiminde görevli olan 3 tane amino asit vardır. Bunlar şu şekildedir:

  • Glutamin
  • Glisin
  • Sistein

Diyetimizde “Glutatyon içeren besinler” tüketimine yardımcı olacak şekilde beslenebiliriz. “NAC” glutatyon üretimi için en temel amino asitlerden biridir.

İlginizi çekebilir: Glutatyon’a Bakışınızı Temelden Değiştirecek Bilgiler

Glutatyon hangi besinlerde var?

  • Ispanak
  • Avokado
  • Asparagus
  • Whey Proteini
  • Sarımsak – Soğan
  • Brokoli
  • Karnıbahar

Sülfür içeriği yüksek besinler ( Brokoli, Sarımsak, Karnıbahar) glutatyon üretiminde yardımcı olur. Hücredeki bölünme hızı azaldıkça yaşlanma hızlanır. Sülfür, çeşitli kanser türlerinde apoptoza (kanser hücrelerin ölümü) neden olurken normal hücre fonksiyonunu ve bölünmesini destekler.

Bir takım araştırmalarda glutatyonun “uzun ömrün” anahtarı olduğu bile iddia edilir. (1)

Bu amino asit aynı zamanda psikolojik hastalıkların yanında, kalp rahatsızlıkları ve aşırı toksinlerin birikimi sonucu oluşan zararların önlenmesinde etkilidir (2)

Peki Glutatyon ne işe yarar?

Karaciğeri ve Böbrekleri Koruyarak Detoks Eder.

Glutatyon vücudumuzda detoks sürecinde büyük önem taşır. Özellikle ilaç kullanımı ile birlikte çevresel toksinlerin verdiği toksinlerin vücuttan atılmasında görev alır.

İlginizi Çekebilir:  En Derin Sessizlik İle İlgili Sözler - Etkileyici Sözler

Bir çok doktor “aşırı doz ağrı kesicilerin” verdiği karaciğer ve böbrek toksisite azaltılması için NAC reçete eder. Bunun yanından karaciğerle ilgili diğer sorunlarda da kullanılır.

Bağımlılık konularında yardımcı olabilir.

Yabancı gıda takviyeleri sitelerinde “NAC 600” adı altında 600mg’lık NAC takviyesi satılmaktadır. İş bağımlılık olduğunda NAC kullanımı bilim dünyasının yeni ilgisini çekmiştir.

Beynimizdeki kimyasal süreçlerin düzgün çalışması gerekir. Beynimizde çok önemli bir nörotransmitter vardır: “Glutamat”

Glutamatı, “glutaminle” ve “glutatyonla” karıştırmayın. Belirli oranlarda glutamat beynin düzgün çalışması için elzemdir. Aşırı şekilde glutamat birikimi glutatyon miktarında azalmaya sebebiyet verip, beyin hasarına sebep olabilir. NAC bunun önlenmesinde etkilidir.

Aşırı şekilde beyinde glutamat birikirse ne olur?

  • Bipolar bozukluk
  • Obsesif düşünceler
  • Bağımlılık

Korkutucu geliyor olabilir ama aşırı glutamat birikimini azaltmalıyız. Bunun için NAC ( asetilsistein) yararlı olabilir. Ayrıca NAC bilişsel fonksiyonları da destekler.

Bipolar hastaları NAC kullanımından fayda sağlayabilir. (3) Yukarıda bahsettiğimiz mekanizmadan dolayı. Bunun yanında şizofrenin verdiği negatif etkileri minimize etmeye yardımcı olabilir.

Kulağa iddialı geldiğine eminim. Bu araştırmalarda kullanılan NAC miktarı, eczanelerdeki “NAC 600” mg gibi oranlarda değil, çok daha yüksek oranlarda. Bunun yanında bu araştırmalar büyük bir titizlikle yapılıyor AMA zihinsel hastalıkların tedavisinde tek başına etki edebileceğini düşünmek doğru olmaz.

Yine de, NAC bir şekilde glutatyon desteklemek, bağışıklık güçlendirmek, ağır metallerin detox edilmesi ve glutamat birikimini azaltması beyin sağlığı açısından faydalı olabilir.

İşin ilginç tarafı NAC kullanımı kokain bağımlıların “relapse” yani tekrar kokaine geri dönmelerini engellemiş.(4)

Bunun yanında NAC kullanımı “nikotin” ve “marijuana” kullanımı azaltılmasında yardımcı olmuş. (5) İlgi çekici değil mi? Glutamat artışı bağımlılıkla ilişkilendirildiği için NAC bu konuda destek sağlıyor.

Solunum sistemi sorunlarında yardımcı olur.

Akciğerlerde biriken “mukus” tabakası solunum zorluklarına sebebiyet verebilir. Özellikle sigara içenler veya çevresinde kronik hava kirliliğine maruz kalanlar bu durumdan daha fazla etkilenir.

Akciğerlerde biriken mukus tabakasının giderilmesi büyük oranda vücuttaki “glutatyon” oranıyla orantılıdır. NAC, bronşlarda biriken toksinlerin temizlenmesinde ve glutatyon seviyesinin arttırılmasında destek olur.

bir yıllık araştırmada günde 2 kere NAC 600 kullanımının önemli ölçüde akciğer fonksiyonları destekliyor. (6) NAC sigara kullanımı sonucu biriken ağır metallerin ve karaciğere verilen hasarın azaltılmasında etkilidir.

Kronik bronşit rahatsızlığı olanlarda NAC 600 kullanımı fayda sağlayabilir.

Beyin güçlendirici özelliği

Glutamat aynı zamanda “öğrenme”, “odaklanma” ve “hafıza” üzerinde önemli etkilere sahiptir.

Parkinson hastalığı beyinde “dopamin” hormonunda büyük sıkıntılar yaratır. Ayrıca dopamin “ödül” sisteminde büyük önem taşır ve “dopamin eksikliği” sonucunda moralsizlik, yorgunluk, depresyon gibi hisler hissedebiliriz. NAC, beyni koruyarak “dopamin reseptörünün” doğru çalışmasını sağlar.(7)

  • NAC, beyninizde aşırı glutamat salınımını engeller. Glutamat, beyin sağlığı için uyarıcı nörotransmitteridir ama bazı durumlarda örneğinde Beyinde oksijen eksikliği olduğunda, nöronlar glutamatı kullanamaz. Kullanılmayan glutamat beyin de birikir ve bu, beyin hücrelerinde toksik glutamat seviyelerine yol açarak nöron hasarına ve ölüme neden olabilir. NAC takviyesileri, beyinde biriken glutamatın uzaklaştırılmasını sağlar.
İlginizi Çekebilir:  Folik Asit Hakkında Bildiklerinizi Unutun

Beyni güçlendirmek için bir diğer tavsiyemiz krill yağıdır. Sitemizde bulunan ilgili makaleyi okumanızı öneririm.

İlginizi çekebilir: Krill yağı nedir?

NAC, beyinde bulunan ve beyinde hafıza ve öğrenme gibi birçok işlevden sorumlu olan bir transmembran proteindir. Dopamin seviyelerini düzenler, dikkat ve duygudurum kontrolünde önemli rol oynar.

Kısırlık önleyici

Artan toksinlerin hücrelere zarar vermesi sonucu “sperm” kalitesinde azalma ve “doğurganlıkta” düşme meydana gelmiştir. Özellikle çiftlerde sıklıkla görülen bu durum bir çok insanın çocuk sahibi olmasını engellemektedir. Yukarıda bahsettiğimiz “glutatyon” hücrelerin dışarıdan gelen toksinlerden arındırılması gibi büyük bir amaca hizmet eder. Böylece hücreler daha iyi çalışır. Buna sperm hücresi de dahildir.

35 erkek üzerinde yapılan bir araştırmada, NAC 600 mg kullanımını doğurganlığı %22 arttırdığını ve sperm yoğunluğu geliştirdiği göstermiştir.

Aynı şekilde 26 haftalık bir araştırmada selenyum ile birlikte NAC kullanımı sperm kalitesini önemli ölçüde geliştirmiştir.(8)

Kan Şekerini Dengeye Sokar.

Yüksek kan şekeri obezitenin başlıca sorumlusudur. Ayrıca yüksek “inflamasyon” insülin reseptörlerinin doğru çalışmasını engelleyerek “şeker hastalığına” bizi yakınlaştırır. (9)

Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda NAC tüketiminin inflamasyonu azaltarak kan şekerinin düzenlenmesinde yardımcı oluyor.(10)

Eğer “insülin reseptörleri” doğru çalışırsa kanda bulunan aşırı şeker rahatlıkla uzaklaştırılır. Böylece yüksek kan şekerinin verdiği zararlı etmenlerden korunuz. NAC inflamasyonu azaltarak bu konuda bize destek olur. Bu konudaki araştırmalar hayvanlar üzerinde yapıldığı için insanlar üzerinde daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Enflamasyon, birçok hastalığın ana nedenlerinden biridir. Yaralanmaya karşı inflamatuar yanıt, sitokinler ve kemokinler tarafından tetiklenen bir dizi reaksiyondan kaynaklanır. NAC, aşırı enflamasyonu azaltılmasında etki sağlar.

Kalp hastalığı riskinin azaltılmasında yardımcı olur.

Oksitatif stres yani hücrelerin uğradığı stres kalp hastalığı, şeker ve beyin sağlığına olumsuz etkiler yarattığından bahsettik. Bunun yanında iş kalp sağlığı olunca oksitatif stresi azaltmak çok önemlidir.

NAC oksitatif stresi azaltarak kalp krizi riskini azaltır. (11) NAC nitrik oksit üretiminde destek olur. Böylece kan dolaşımı destekler. NAC yeşil çay ile kombine edildiğinde kötü kolesterol olan “LDL” düşürmede de faydalıdır.(12)

İlginizi Çekebilir:  Notuss Öksürük Şurubu - En Etkili Şurup

Bağışıklık sistemini geliştirir.

“Glutatyon” bağışıklık sistemi ile ilintilidir. Bazı spesifik hastalıklarda NAC ve glutatyon eksikliği bağışıklık sistemini baskılar.
NAC, doğal savunma sisteminde “Natural Killer Cells” Türkçesi “Doğal Öldürücü hücreleri” restore ederek bağışıklığı destekler.

Bunun yanından kanser hücrelerinin çoğalmasını engellemeye yardımcı olur.(13)
Yüksek doz NAC aynı zamanda HIV-1 üretimini azalttığı görülmüş.(14)

Bağışıklık sistemi hakkında daha fazla bilgi almak istiyorsanız sitemizde yazdığımız yazıya göz atmanızı öneririm.

İlginizi çekebilir: Bağışıklık sistemi nasıl güçlenir?

NAC (sistein) anksiyete ve depresyonu nasıl etkiler?

N-asetilsistein hem insanlarda hem de kemirgenlerde kan-beyin bariyerini geçer. Bu durum da NAC’nin NMDA reseptörünü etkileyerek yeni beyin hücresi üretimini, hafızayı ve odaklanmayı artırabilir.

Bazı araştırmacılar, NAC’nin inflamasyonu ve beyindeki glutamat seviyelerini düşürerek depresyonu önlediğini belirtiyor. Belirli oranlarda glutamat faydalı olabilmekle birlikte aşırı glutamat, anksiyete, depresyon ve hatta OKB ile ilişkili olan beynin eksitotoksisitesinden sorumlu ana nörotransmitterlerden biridir.

Meta analizde (574 depresyon hastası ve sağlıklı katılımcıdan elde edilen veriler dahil) elde edilen verilerin bir incelemesine göre, NAC’nin kullanımdan sonraki 3-6 ay içinde depresyon semptomlarını ve genel günlük işleyişi potansiyel olarak iyileştirdiği bildirilmiştir. (kaynak)

Günlük Ne Kadar NAC tüketmeliyiz? NAC 600 mg Efervesan Tablet Ne işe Yarar?

Amacımıza göre değişmekle birlikte koruyucu dozlarda ve günlük detoks için NAC 600mg tüketimi yaygındır. Bunun yanından “NAC 1200 mg” ve üzeri durumlarda daha spesifik durumlarda kullanılmaktadır. Zehirlenme gibi vakalarda NAC miktarı doktor tahlilinde verilmelidir.

NAC esas olarak güçlü bir antioksidan olduğu için ufak dozlarda başlamak mantıklı. Bağımlılık gibi durumlarda daha yüksek doz NAC tüketimi öneriliyor. Araştırmalar en az NAC 1200 mg ile 2400 arasında yapılıyor.

Karaciğer hastalıklarında NAC kullanımı için dozlarda değişmekle birlikte başlangıç olarak NAC 600 mg kullanılabilir.

Bunun yanında alkolün verdiği zararlı etkileri azaltmak için, alkol tüketimi öncesinde NAC tüketilmelidir.

NAC 600 nasıl kullanılır? 

NAC maksimum emilim için aç karna tüketilmelidir.

NAC YAN ETKİLERİ

NAC genel olarak güvenli olsa da, yüksek doz alındığında ishal, kabızlık, mide bulantısı gibi yan etkilere sebebiyet verebilir. Kan sulandırıcı ilaç kullananlarda NAC kullanımına dikkat etmeli.

Eczanelerde NAC 600 mg efervesan tablet ile birlikte NAC 900 ve 1200 bulunmaktadır NAC aynı zamanda balgam söktürücü olarak da kullanılmaktadır. Aynı zamanda C vitamini ile birlikte olan “Mucovit c 600 mg” bulunmaktadır. 

Asetilsistein sülfür kaynaklı olduğu için tadı kötüdür bundan dolayı tüketimi zorluk çıkartabilir. NAC kullanmadan önce muhakkak doktorunuza danışın.

 

Yorum yapın